Begin januari 2024 is de pilot Wijkrechtspraak van start gegaan in Den Haag Zuid-West. Op 8 januari 2024 heeft het Zorg- en Veiligheidshuis het eerste casusoverleg voorgezeten, waarna op 29 januari 2024 de eerste zitting plaatsvond op de wijkrechtbank in Moerwijk.

Wat is Wijkrechtspraak nu eigenlijk precies? 

Wijkrechtspraak houdt in dat de Rechtbank Den Haag één dag per week zitting houdt in Wijkcentrum Moerwijk, in plaats van in het Paleis van Justitie. Iedere week wordt er een andere zaakstroom behandeld: leerplicht, incasso of licht strafbare feiten. In deze zaakstromen staan niet het strafbare feit, maar juist de mens achter het dossier centraal. Om precies te zijn gaat het om mensen woonachtig in Den Haag Zuid-West (Moerwijk, Vrederust, Morgenstond en Bouwlust) waarbij sprake is van multiproblematiek. Bij wijkrechtspraak draait het om de volgende vraag: waar is deze persoon nu echt mee geholpen? Door hiernaar te kijken wordt niet alleen het individu geholpen, maar wordt ook de veiligheid, de leefbaarheid en het maatschappelijk welzijn in de wijken van Den Haag Zuid-West verbeterd. Specifiek is de toegevoegde waarde van wijkrechtspraak op twee momenten goed terug te zien: tijdens het voorbereidende casusoverleg en tijdens de zitting zelf. 

Het casusoverleg 

Het Zorg- en Veiligheidshuis organiseert (alleen) voor de zaakstroom licht strafbare feiten vooraf aan de zitting, een casusoverleg. Voor deze zaakstroom komen zaken via de politie en ZSM bij Zorg- en Veiligheidshuis Haaglanden terecht. Het Zorg- en Veiligheidshuis zit daarna het casusoverleg voor. Tijdens dit overleg wordt bekende informatie over de verdachte gedeeld en wordt er gekeken naar wat de verdachte het best kan helpen, zowel binnen als buiten de rechtszaal. Bij dit overleg kunnen organisaties als reclassering, Gemeente Den Haag, Politie, GGZ, Veilig Thuis Haaglanden en wooncorporaties aansluiten. Ook sluit de advocaat van de verdachte aan. Doordat al deze organisaties bij elkaar komen, is het makkelijker om inzichtelijk te krijgen welke problematiek er precies speelt. 

De zitting

Nadat het casusoverleg is geweest, vindt er normaliter 5 weken later een zitting voor deze lichte strafzaken plaats op de wijkrechtbank in Moerwijk. Ter zitting bespreekt de rechter de zaak met de officier van justitie, de advocaat en de verdachte. De rechter trekt hier meer tijd voor uit dan gebruikelijk, wederom om beter stil te kunnen staan bij welke problematiek er precies speelt. Andere partijen zoals bijvoorbeeld het slachtoffer, de reclassering en het Zorg- en Veiligheidshuis kunnen hierbij ook aan het woord komen. Hierna besluit de rechter meteen ter zitting of er sprake is van een strafbaar feit en wat de eventuele bijbehorende straf gaat worden.